امنیت گذرنامه

امروزه پذیرش گذرنامه‌های الکترونیکی (ePassport) بعنوان یک زیرساخت جهانی ایمن برای سفرهای بین المللی فراهم آورده است. گذرنامه‌های الکترونیکی در هر گذرگاه مرزی مجهز به زیرساخت سازگار با ICAO (سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی) در حال بهره برداری و استفاده است. سهولت استفاده، کم شدن زمان انتظار مسافران و امنیت گذرنامه از مزایای استفاده از گذرنامه‌های الکترونیکی است.

از حدود 900 میلیون گذرنامه صادره در جهان، 730 میلیون گذرنامه الکترونیکی در گردش وجود دارد. سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو)، آژانس ملل متحد که بر سفرهای هوایی بین المللی نظارت می‌کند و استانداردهای ePassport را تعریف می کند؛ 120 کشور در حال حاضر گذرنامه های الکترونیکی صادر می‌کنند و کشورهای دیگر نیز در حال انجام این کار هستند. زیرساخت های پشتیبانی از گذرنامه‌های الکترونیکی نیز گسترش یافته است. Patrick Mutabazi در مقاله‌ای به تشریح دلایل نیاز به گذرنامه الکترونیک پرداخته است.

تشریح اجزای گذرنامه

اجزای تشکیل دهنده یک گذرنامه را در شکل زیر مشاهده می‌کنیم. البته در بعضی از گذرنامه‌ها تراشه غیرتماسی وجود ندارد که این موضوع روی جلد گذرنامه درج و مشخص شده است (علامت یک دایره درون یک مستطیل کوچک).

قالب‌های کنترل امنیت گذرنامه

در بعضی از انواع گذرنامه‌ها اطلاعات نادیدنی با استفاده از جوهرهای رنگی UV درج شده که تنها با اشعه UV آشکار و قابل مشاهده می‌شود. نمونه‌ی این نوع از گذرنامه‌ها نشان در شکل زیر قابل ملاحظه هست.

در گذرنامه‌های الکترونیکی که بر اساس استاندارد ICAO چاپ و تولید می‌شوند، لایه‌های امنیتی توسط داده‌های الکترونیک ذخیره شده در تراشه غیرتماسی پیش بینی شده است. داده‌هایی شامل اثر انگشت، مختصات و مشخصات چشم از جمله داده‌هایی جهت کنترل امنیت گذرنامه الکترونیک است.

کنترل امنیت گذرنامه در دستگاه‌های اسکنر گذرنامه

بسیاری از مشاغل مانند صدور ویزای الکترونیک، گیت‌های کنترل مرز، هتل، دفاتر خدمات گردشگری، خدمات ویزا، نهادهای قضایی، صرافی، نیرو انتظامی و … نیاز به کنترل امنیت گذرنامه دارند. این قبلی مشاغل از این دستگاه‌ها برای شناسایی گذرنامه، کارت ملی و سایر اسناد هویتی استفاده می‌کنند.

بطور کلی خواندن اسناد بصورت الکترونیکی توسط دستگاه‌های اسکنر گذرنامه و اسناد اینگونه است:

وقتی مدرک شناسایی روی شیشه‌ی دستگاه قرار می‌گیرد بصورت خودکا یا دستی یک تصویر گرفته می شود. سپس اطلاعات را شناسایی و کدگشایی می‌کند. مراحل کلی طرز کار دستگاه اسکنر در ادامه آمده است.

1. پویش یا اسکن تصویر: اسکنر با گرفتن تصاویر مختلف در شرایط نوری مختلف، داده‌های نوری را استخراج کرده و اعمالی مانند حذف بازتاب‌های اضافی، نویز و غیره را انجام می‌دهد.
2. خواندن داده‌های چاپ شده و تراشه: نرم‌افزار تشخیص نوری نویسه (OCR) علاوه بر اطلاعات استخراج شده از داده‌های چاپی و تراشه‌های تماسی یا غیرتماسی، اطلاعات مبتنی بر متن را تشخیص می‌دهد.
3. احراز هویت: اسکنر روی تصاویر مختلف دریافتی و داده‌های متنی استخراج شده یک سری از بررسی‌های امنیتی و اعتبارسنجی را انجام می‌دهد.

نمونه‌ای از یک دستگاه اسکنر که در زیر مشاهده می‌شود بصورت کارتی در شکاف دستگاه کشیده شده و تنها نویسه‌های روی دو خط صفحه‌ی اول گذرنامه را شناسایی می‌کند که اطلاعات مختصری دارد.

دو نمونه‌ی بعدی این قبیل از دستگاه‌ها می‌تواند اطلاعات کاملتری استخراج کرده و اصالت گذرنامه را هم مورد بررسی قرار دهد. اسکنر ساخت شرکت هوش کاوان ایران در دومین تصویر زیر قابل مشاهده است .

قابلیت اتصال برنامه‌ی اسکنر گذرنامه با سایر سامانه‌های مورد نیاز

از اسکنر هوشمند گذرنامه می‌توان به عنوان تجهیزی جهت کنترل امنیت تردد به کمک گذرنامه استفاده نمود. به عنوان مثال در یک سیستم پارکینگ نه تنها می‌توان وسایل نقلیه بلکه حتی رانندگان را نیز هویت سنجی کرد. در نتیجه کنترل بیشتر و دقیق‌تری در مدیریت اعمال نمود. کیوسک‌های هوشمند خودکار هم به عنوان نمونه‌ای از یک نوع سامانه برای صدور مجوز جهت تردد ها است. در شکل زیر یک نمونه بومی ساخت کشور ایران از شرکت هوش‌کاوان را ملاحظه می‌کنیم.

تاریخ درج مطلب: پنج‌شنبه 20 خرداد 1400

آخرین بروزرسانی: پنج‌شنبه 20 خرداد 1400